بایدها و نبایدها و اصول استاندارد سیم بکسل آسانسور
بازرسی سیم بکسل یا طناب فولادی
وجود برنامه ای منظم ایمنی و بازرسی فنی سیم بکسل ها یا طناب های فولادی نقش مؤثری در کاهش حوادث و افزایش کارایی تجهیزات وعملیات باربرداری دارد.
سیم بکسل ها یا طناب های فولادی به دلیل ماهیت وشرایط کاری باید به طور منظم و مداوم مورد بازرسی و تعمیر ونگهداری قرارگیرند.
وجود برنامه ی بازرسی قبل از شروع کار و بازرسی دوره ای از سیم بکسل ها یا طناب های فولادی الزامی است.
سه عامل مؤثر در کاهش ایمنی سیم بکسل ها و از بین رفتن زود هنگام آنها عبارتند از:
- سایش و خمش و له شدن
- این سه عامل باید مورد توجه دائم بازرسان قرار گرفته و همواره مدنظر آنان باشد.
- مرحله ی نخست انجام بازرسی یافتن نقاطی است که دارای بیشترین تعداد مفتول های شکسته شده باشند.
معمولا با بازدید چشمی کل طول سیم بکسل بازرس به آن پی خواهد برد. بازرس می تواند با پوشیدن دستکش های حفاظتی تمام طول سیم بکسل را با دست بپیماید و این گونه نقاط را به راحتی شناسایی کند.
اما مفتول های شکسته در فرورفتگی لابه لای استرندها به راحتی قابل تشخیص نیستند.
بااستفاده از برس سیمی لابه لای استرندها به خوبی تمیز شده و نقاط معیوب یافت شده توسط گچ یا نوار علامت گذاری می شوند تا بازدیدهای مضاعف روی آنها صورت گیرد.
در مورد سیم بکسل های نازک شکستگی مفتول ها در استرندها با خم کردن و باز و بسته کردن سیم بکسل در نقاط مختلف قابل تشخیص خواهدبود.
- تعیین اندازه ی قطر سیم بکسل مرحله ی بعدی بازرسی است.
- اندازه گیری سیم بکسل از جمله بخش های اساسی بازرسی است.
- روش معمول اندازه گیری قطر سیم بکسل استفاده از کولیس ورنیه است. اندازه گیری باید در حالت مستقیم سیم بکسل ، در دو نقطه از سیم که حداقل یک متر از هم فاصله داشته باشند صورت گیرد.
- میانگین چهار اندازه گیری انجام شده قطر واقعی سیم بکسل را به دست خواهد آورد .
- برای اندازه گیری دقیق قطر معمولا از صفحات اندازه گیری کولیس استفاده می شود.
اندازه گیری طول تاب سیم بکسل نیز از جمله مراحل بازرسی از آن است.
هدف ازاین نوع اندازه گیری تشخیص هرگونه افزایش در طول سیم بکسل است که می تواند ناشی از خوردگی و خرابی مغزی یا چرخش سیم بکسل باشد.
برای کاهش خطا باید اندازه گیری برای چهار تاب انجام شده و عدد حاصل بر چهار تقسیم شود تا میانگین طول تاب به دست آید.
در سیم بکسل 8 استرند ، استرندهای هشتم ، شانزدهم ، بیست و چهارم و سی و دوم علامت گذاری می شود.
هر استرند در نظر گرفته شده را با گچ علامت گذاری کنید. این استرند با شماره صفر نامگذاری می شود. سپس به تعداد 8 استرند بعدی را بشمارید و استرند هشتم را با گچ علامت گذاری کنید. این رویه را دوبار انجام دهید.
طول اندازه گیری شده بین علائم زده شده را بر چهار تقسیم کنید تاطول تاب به دست آید.
مرحله ی دیگر بازرسی تست استحکام سیم بکسل است.
در یک سیم بکسل مرغوب تمامی استرندها به طور محکم درجای خود قرار گرفته اند. با وارد کردن یک پیچ گوشتی یا سیم شکاف به درون استرندها و کمی پیچاندن آن درصورتی که بامقاومت زیادی از جانب استرندها روبرو نشویم و پیچ گوشتی بتواند به راحتی درون استرندها بچرخد آن سیم بکسل برای آزمون های استحکام باید به آزمایشگاه منتقل شود.
ازجمله مراحل دیگر بازرسی آزمون قرقره ها و درام هایی است که سیم بکسل روی آنها قرار می گیرد.
امروزه تجهیزات تست الکترومغناطیسی برای تشخیص و ثبت عیوب موضعی سیم بکسل ازجمله وجود مفتول های شکسته از هم گسیختگی استرندها عیوب نقاط لحیم شده وجوش خورده و ازبین رفتن نواحی فلزی ناشی از خوردگی و ساییدگی در دسترس بوده و مورد استفاده قرارگیرند.
اطلاعات حاصل ازاین تجهیزات روی یک نوار مغناطیسی ثبت شده یا به صورت نموداری نشان داده می شود .
تاثیر رطوبت بر عملکرد سیم بکسل های آسانسور:
طناب‌های فولادی یا ” سیم بکسل ” آسانسوربرای عملکرد در یک محیط بسته ، حفاظت شده و خشک طراحی شده‌اند و برخورد آنها با آب چه از طریق رطوبت و یا چه از طریق میعان و یا حتی پاشیده شدن آب بر روی آن ، مشکلاتی را به وجود خواهدآورد.
به عنوان مثال رطوبت بالای موجود در چاه آسانسورموجب مرطوب شدن سیم بکسل آسانسور میگردد و یا هنگامی که یک ساختمان در مکانی دور از آسانسورهایش دچار آتش‌سوزی شود، آبی که برای خاموش نمودن آتش توسط آتش‌نشان‌ها استفاده می‌شود ، ممکن است چاهک آسانسور را پر کند و موجب افزایش رطوبت چاه آسانسور گردد.پاشیدن آب میتواند از طریق شکسته شدن لوله ها و کانالهای آب نیز اتفاق بیفتد .
طناب‌های فولادی با انواع مغزی و انواع مفتولها برای برآورده نمودن کلیه نیازها در آسانسورطراحی و ساخته می‌شوند و معمولی ترین و قدیمی ترین مدل سیم بکسل آسانسوری ، سیم بکسل بکسل هشت رشته مغز کنف میباشد که بسیار تاثیر پذیر ازاثرات آب میباشد . سیم بکسل های آسانسوری بطورکلی می توانند دارای مغز کنف طبیعی سیسال یا کنف مصنوعی و یا مغزی فولاد و یا هر دوی آنها باشد.
روغن کاری سیم بکسل:
هدف اصلی از روغن‌کاری سیم بکسل ، جان دادن به اجزای متحرک فولادی یعنی سیم های فولادی است و پشتیبانی از استرندهای فولادی میباشد به شکلی که مفتولهای فولادی به راحتی جایگزین یکدیگر شوند . این روغن همچنین اصطکاک فلز با فلز را در حین کار کم می‌کند و به جلوگیری از زنگ‌زدگی کمک می‌کند. مقدار روغن به طور معمول در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد وزن مغزی کنف محاسبه می‌شود .
یک سوء برداشت این است که هدف از مغزی کنف جذب و کشیدن روغن درمیان طناب است . درحالی که کشیدن روغن به مانند فتیله یک خاصیت طبیعی مغزی کنف است ولی هدف اصلی نیست. هدف منحصر بفرد مغزی کنف، پشتیبانی از رشته‌های طناب در حین عملکرد و گرد نگه داشتن مقطع طناب فولادی تحت بارها و فشارهای وارده دراثر قرارگرفتن در شیار فلکه میباشد.
آب و روغن در داخل مغزی به طور متفاوتی حمل می‌شوند. روغن ، مغزی کنف و رشته‌های سیمی را احاطه می‌کند و فضاهای بین آنها را نیز پرمی‌کند ، ولی آب در حقیقت جذب خود کنف می‌شود و موجب تجزیه کنف می‌شود .ساده ترین حالت جذب آب در مناطق گرم و شرجی مانند شهرهای ساحلی اتفاق می افتد . مغزی کنف میتواند ذرات مایع و رطوبت موجود در محیط را جذب کند و موجب شتاب بخشیدن به عمل تجزیه مغزی شود و در عین حال زنگ‌زدگی را افزایش دهد . هنگامی که طناب‌ها نو هستند و یا وارد اولین تابستان خود می‌شوند، توصیه می‌شود با یک برنامه منظم و مناسب روغن‌کاری صورت گیرد. هدف این است که روغن کافی در روی سطح خارجی طناب‌های فولادی وجود داشته باشد تا رطوبت به سختی بتواند در مغزی نفوذ کند. روغن باید فقط برای سطحی از طناب فولادی که در معرض رطوبت و خیس شدن قرار دارد استفاده شود. ضمناً نباید بیش از حد از روغن‌کاری استفاده کردچرا که روغن‌کاری بیش از حد ، تنها موجب پاشیده شدن روغن به سقف و دیواره‌های موتورخانه میگردد و یا مشکل سرخوردگی سیم بکسل را ایجادنماید .
متاسفانه در صورت نفوذ آب به مغزی، با روغن‌کاری در محل امکان بیرون راندن آب فراهم نمی‌شود. دوباره یادآور می‌شویم، هدف این است که روغن به عنوان یک محافظ جهت کاهش نفوذ رطوبت عمل کند و موجب کم کردن اصطلاک میان سیم‌ها و رشته‌هایی که در حرکت هستند، شود.
انبار کردن سیم بکسل ها:
هیچ گاه طناب‌های فولادی آسانسور را در جائی که در معرض محیط باز قرار می‌گیرد انبار نکنید. در حقیقت طناب‌ها باید در داخل یک محیط بسته نه فقط برای جلوگیری از رطوبت بلکه برای جلوگیری از گرد و خاک و خاشاک انبار شوند. سیمان، خاک و خاک اره میتواند با روغن روی سیم بکسل مخلوط شده که باعث ایجاد تنش اضافی بین رشته‌های متحرک طناب شده وعمر مفید طناب را کم می‌کند. نقاط انباشته روی طناب در واقع ممکن است مخلوطی از انواع گردوغبار و روغن موجود درمحل باشد. دیده شده است که حتی یک تکه کوچک گچ و سیمان میتواند مشکلات زیادی را برای سیم بکسل و فلکه ایجادکند .
زنگ‌زدگی هنگامی اتفاق می‌افتد که مغزی کنف خراب می‌شود و دیگر قادر به نگه داشتن رشته‌های سیمی نمی‌باشد. کنف تجزیه می‌شود و رشته‌های طناب شل و وارفته می‌شوند و از داخل به سایش یکدیگر می‌پردازند. این اصطکاک موجب سایش اجزای سالم رشته‌های فولادی سیم بکسل می‌شود و از داخل رشته‌ها اکسیده می‌شوند و باعث پدید آمدن گرد قرمز یا زنگ‌زدگی می‌شود.
تاثیرات منفی رطوبت در سیم بکسل ها:
طناب‌های مرطوب باید فوراً تعویض شوند. آنها فلکه‌ها را خراب می‌کنند، باعث مشکلات سرویس‌دهی می‌شوند و می‌توانند در نهایت باعث وارد آمدن صدمه به مسافرین شوند. عملکرد سریع موجب جلوگیری از مسائلی با هزینه‌های سنگین‌تر خواهد شد.
جذب آب درهر صورتی به معنی ایجاد اشکال برای طناب فولادی و سیم بکسل میباشد. یادتان باشد برای به حداقل رساندن خرابی که از رطوبت به بار می‌آید و برای طولانی‌تر نمودن عمر طناب‌ها ، آنها را به موقع روغن‌کاری کنید، ( از روغن‌کاری بیش ازحد خودداری کنید ) به خصوص قبل از تابستان و در محیط‌های گرم و مرطوب. روغن‌کاری سطحی بهترین دفاع شما درمقابل نفوذ رطوبت است، چرا که وقتی روغن در داخل مغزی باشد، آب نفوذ نخواهد کرد. در نظر داشته باشید آب همیشه به دنبال راهی برای نفوذ به داخل میباشد. اگر یک طناب فولادی یا سیم بکسل خیس شد، هر چه زودتر آن را تعویض کنید.
سر سیم بکسل
روش های مختلفی برای بستن انتهای سیم بکسل ها وجود دارد که متداول ترین آن ها استفاده ازسر سیم بکسل می باشد. امروزه بیشتر سر سیم بکسل ها از نوع گوه ای است .که استفاده از این نوع منجر به نصب ساده تر و تعویض آسان تر در هنگام تعمیرات می شود. قابل توجه این که همواره سمت مهره های کرپی در روی سیم بکس تحت کشش بار بوده که باید به هنگام نصب دقت لازم صورت گیرد.
مقاوت و ایمنی سر بکسل
هر روشی که برای بستن انتهای سیم بکسل به کار می رود باید مقاومت سر سیم بکسل دست کم معادل 80 درصد حداقل بار گسیختگی سیم بکسل باشد.
استفاده از جنس نامرغوب در سربکس ها در شکل زیر منجر به سقوط قاب وزنه گردیده است.
پاراشوت کابین عمل کرده و از سقوط آن جلوگیری به عمل آمده است:
