آرشیو

نکات مهم و استانداردها در ارتباط با نصب ریل:

در محاسبات و انتخاب ریل ها مطابق با استاندارد EN81  فرض بر این است که ریلها دارای مشخصات فنی و شکل ظاهری همسان و از یک جنس مشابه هستند. درمحل اتصال ریلها نیز باید دقت کافی شود تا به نحو دقیقی آنها نصب شده تا مشکلاتی هنگام ترمز ایمنی صورت نگیرد.

یکی از پارامترهای مهم موثر، روغن کاری ریل و یا عدم روغن کاری آن است. در تحقیقات بعمل آمده روغن کاری حدود بیست درصد در کاهش عملکرد ترمز تاثیر خواهدگذاشت.

عدم حرکت ریل درمحل اتصال با لقمه ها هنگام پاراشوت باعث خم شدن کفشک ریل و نیز خطر خارج گشتن کفشک کابین از مسیر حرکت خود خواهدشد. در صورتی که ضریب اصطکاک بین لقمه ها و ریلها بیش از اندازه بوده و حین عملکرد ترمز ایمنی امکان حرکت طولی به ریل ندهند، حرکت ریل به سختی صورت می پذیرد و در محلهایی که طول براکت بیش ازاندازه باشد (فاصله ریل از دیواره چاه) وبراکت نتواند نیروهای وارده بر آنرا تحمل کند ، ممکن است خم شده و یا حتی بشکند که  نهایتا احتمال خارج شدن کابین و ترمز ایمنی از ریل وجود خواهدداشت.

وجود اختلاف ضریب اصطکاک سطح تماس در طول ریل باعث ایجاد شتاب منفی گوناگونی خواهد شد که به هنگام ترمز ایمنی مسافر را به خطر خواهد انداخت .

نامتعادلی و اختلاف در ضریب اصطکاک در سطح دو ریل کابین نیز موجب تولید نیروهای متفاوت در دو سمت آن شده و باعث خارج شدن ترمز ایمنی در مسیر حرکت خود می شود.

نمونه ای از به وجود آمدن حالت سینوسی در ریل قاب وزنه:

ریل آسانسور

طبق تعریف مبحث ۱۵ مقررات ملی:

ساختمانها از نظر میزان تردد جمعیت به چهار دسته تقسیم میشوند:

• دسته اول: ترافیک سبک بدون داشتن زمان اوج ترافیک شامل کاربری های صنعتی, انبار و مخاطره آمیز.
• دسته دوم: ترافیک متوسط بدون داشتن زمان اوج ترافیک شامل کاربری های مسکونی, هتل ، خوابگاه و اداری که دارای واحد های جدا از هم هستند.
• دسته سوم: ترافیک سنگین دارای زمان اوج ترافیک شامل کاربری های آموزشی – تربیتی ، اداری – حرفه ای ، کسبی – تجاری , تجمعی ( سالن اجتماعات، سینما , تئاتر و … ) و آن دسته از کاربری های درمانی – مراقبتی که دارای ترددهای زیاد هستند ( مانند بیمارستان ها )
• دسته چهارم: ترافیک خاص شامل کاربری درمانی – مراقبتی ( مانند درمانگاه , کلینیک ها , بازداشتگاه ها و …)

نحوه تعیین ظرفیت کابین آسانسور بر طبق استاندارد ملی ١-۶٣٠٣ بر مبنای مساحت مفید کابین در آسانسورهای با کاربری ” مسافربر” :

مساحت مفید کابین پس از اندازه گیری در ارتفاع ١ متری از کف کابین و بدون در نظر گرفتن فضائی که دستگیره ها اشغال می کنند و با محاسبه پاخور ورودی ( مساحتی که در ورودی و پس از بسته شدن دربها باقی می ماند) انجام می شود.
عدد مساحت مفید کابین باید در بازه تعریف شده حداقل وحداکثر مساحت مندرج در جداول شماره (١) و (٢) استاندارد برای ظرفیت ادعا شده قرارگیرد.
به عبارت دقیقتر :
برای هر ظرفیت ( ادعا شده) در جداول شماره (١) و (٢) استاندارد به ترتیب یک مقدار حداکثر مساحت مفید کابین و یک مقدار حداقل مساحت مفید کابین داده شده است. در صورتیکه مساحت مفید اندازه گیری شده در بازه این حداقل و حداکثر قرار گیرد، میتوان آن ظرفیت را به این مساحت اطلاق نمود.

1.  در مواردی که یک مساحت در دو ظرفیت جواب دهد، عدد کوچکتر ظرفیت کابین است.
2. در حال حاضر و تا اجرای تجدید نظر اول استاندارد ملی امکان عدم محاسبه مساحت پاخور در صورت چشم یا پرده نوری در ورودی ممکن است.

چند نکته:

نحوه نشانه گذاری کلید های فرمان کابین و طبقات موضوع استاندارد نیست ولی هر نشانه گذاری استفاده شده نباید مسافر را به غلط بیاندازد و آن نشانه گذاری بدیهتا باید در کلیدهای فرمان داخل کابین و طبقات و … یکسان باشد.
مثلا نشانه گذاری توقف ۵ با عددی بجز ۵ و یا متفاوت بودن نشانه گذاری یک طبقه خاص مثلا برای توقف پشت بام ( R ابتدای کلمه ROOF ) در کنترلهای کابین و طبقات از آنجا که مسافر را سردرگم میکند مجاز نیست.

طبق استاندارد ۱-۶۳۰۳ ، کلیه سیمها و کابلها باید از داکت یا لوله خرطومی فلزی عبور کنند و “فقط ” داکت ها یا لوله های خرطومی عبوری از دیواره چاه و دیواره موتورخانه می توانند پلاستیکی باشد.
پوشش داکت با سیمان! برای عبور از کف موتورخانه مطابق استاندارد نمی باشد.

طبق بند ۱۵-۲-۳ مبحث ۱۵ مقررات ملی ساختمان در آسانسور های مورد استفاده افراد ناتوان جسمی باید :

1. عرض درب طبقات حداقل ٨۰۰ میلیمتر باشد ولی توصیه می شود در طبقات برای این نوع آسانسور از نوع اتوماتیک و با عرض٩۰۰ میلی متر انتخاب شود.
2. مسیر دسترسی به در آسانسور مخصوصا ورودی اصلی باید بدون مانع یا شیب تند باشد.
3. حداقل عرض کابین در ساختمان های عمومی ۱۱۰۰ میلی متر و حداقل عمق ۱۴۰۰ میلی متر باشد
4. حداقل یک دستگیره روی یک دیواره کابین در ارتفاع ٩۰۰ میلی متر نصب شود, سطح مقطع این دستگیره بین ۳۰ تا ۴۵ میلیمتر با شعاع انحنای ۱۰ میلیمتر و فاصله آن از دیوار کابین حداقل 35mm باشد.

انواع آسانسور به روایت تصویر

نمایشی ساده از سیستم تعلیغ 1:1 و 2:1 یک آسانسور کششی:
سیستم تعلیق 4:1 برای یک آسانسور کششی:

انواع سیستم های تعلیق:

اجرای مستقیم جک هیدرولیک از زیر و از کنار:

اجرای جک مستقیم با استفاده از دو جک:

سیستم 1:2 در آسانسور هیدرولیک:

کیفیت در یک آسانسور تابع سه عامل زیر است:

1. ساخت قطعات با کیفیت مناسب
2. نصب تجهیزات با کیفیت مناسب
3. کیفیت سرویس و نگهداری

میزان سهم هر یک از این عوامل را می توان بشرح زیر تقسیم بندی نمود:

1. ساخت قطعات 25%
2. نصب آسانسور 40%
3. سرویس و نگهداری 35%

ارزش یک نصب صحیح:

به دلیل سهم زیاد بخش نصب قطعات 40% در یک آسانسور، نحوه غلط سرهم بندی قطعات می تواند بهره برداری از آنرا تحت تاثیر قرار داده و به مخاطره بیاندازد حتی اگر از قطعات مناسب در ساخت آسانسور استفاده شده و یا نگهداری بطور مناسب و مطابق با برنامه صورت بگیرد.
بیشتر کارفرمایان بهترین اجناس را از شرکت های معتبر خریداری می کنند و هزینه زیادی را متحمل می شوند اما بدلیل رعایت نشدن قوانین، ضوابط و دستور العمل های اولیه نصب، آسانسورهای آنها در نهایت دچار معضلاتی می گردد که برای جبران خسارت ممکن است دیگر دیرشده باشد!

کیفیت آسانسور

با توجه به مبحث ایمنی و اینکه حفاظت و ایمنی در صنعت آسانسور بسیار مهم و کاربردی می باشد در این پست نکاتی مورد بررسی قراردادیم.

ایمنی در محیط کارگاه ساختمانی:

طبق مبحث 12 مقررات ملی ساختمان درصورتی که احتمال وقوع حادثه ای محتمل باشد، سازنده (کارفرما) موظف است تازمان تامین ایمنی و حفاظت لازم ، از ادامه عملیات در محل خطر خودداری کند.

درشرایطی که یک یا چند کارفرما بطور همزمان در یک کارگاه ساختمانی مشغول به کار باشند هر یک از کارفرمایان بایستی در محدوده پیمان، مقررات ایمنی و بهداشت محیط را رعایت نماید.

پرتگاه های چاه آسانسور :

طبق مبحث 12 مقررات ملی ساختمان، کلیه پرتگاه های چاه آسانسور باید تا زمان محصور شدن نهایی، بطور ایمن مسدود شوند. حفاظ پرتگاه بایستی از پوشش و یا نرده های حفاظتی مستحکم و مناسب برخوردار و دارای پاخور باشد. طبق مبحث 12 مقررات ملی نصب حفاظ یاد شده برای پرتگاه با ارتفاع بیش از 1.2 متر الزامی است.

 مشخصات پاخور:

پاخور باید از چوب با ضخامت حداقل 2.5 سانتیمتر و یا ورقه های فولادی بدون لبه های تیز بوده و حداقل به ارتفاع 15 سانتیمتر بوده و از پرتاب مصالح و یا ابزار کار به داخل چاه جلوگیری کند.

بستن کمربند ایمنی برای کلیه افرادی که در حریم پرتگاه فعالیت می کنند الزامی است.

 بایدها و نبایدها و اصول استاندارد سیم بکسل آسانسور

بازرسی سیم بکسل یا طناب فولادی

وجود برنامه ای منظم ایمنی و بازرسی فنی سیم بکسل ها یا طناب های فولادی نقش مؤثری در کاهش حوادث و افزایش کارایی تجهیزات وعملیات باربرداری دارد.
سیم بکسل ها یا طناب های فولادی به دلیل ماهیت وشرایط کاری باید به طور منظم و مداوم مورد بازرسی و تعمیر ونگهداری قرارگیرند.

وجود برنامه ی بازرسی قبل از شروع کار و بازرسی دوره ای از سیم بکسل ها یا طناب های فولادی الزامی است.

سه عامل مؤثر در کاهش ایمنی سیم بکسل ها و از بین رفتن زود هنگام آنها عبارتند از:

1. سایش و خمش و له شدن
2. این سه عامل باید مورد توجه دائم بازرسان قرار گرفته و همواره مدنظر آنان باشد.
3. مرحله ی نخست انجام بازرسی یافتن نقاطی است که دارای بیشترین تعداد مفتول های شکسته شده باشند.

معمولا با بازدید چشمی کل طول سیم بکسل بازرس به آن پی خواهد برد. بازرس می تواند با پوشیدن دستکش های حفاظتی تمام طول سیم بکسل را با دست بپیماید و این گونه نقاط را به راحتی شناسایی کند.
اما مفتول های شکسته در فرورفتگی لابه لای استرندها به راحتی قابل تشخیص نیستند.
بااستفاده از برس سیمی لابه لای استرندها به خوبی تمیز شده و نقاط معیوب یافت شده توسط گچ یا نوار علامت گذاری می شوند تا بازدیدهای مضاعف روی آنها صورت گیرد.
در مورد سیم بکسل های نازک شکستگی مفتول ها در استرندها با خم کردن و باز و بسته کردن سیم بکسل در نقاط مختلف قابل تشخیص خواهدبود.

• تعیین اندازه ی قطر سیم بکسل مرحله ی بعدی بازرسی است.
• اندازه گیری سیم بکسل از جمله بخش های اساسی بازرسی است.
• روش معمول اندازه گیری قطر سیم بکسل استفاده از کولیس ورنیه است. اندازه گیری باید در حالت مستقیم سیم بکسل ، در دو نقطه از سیم که حداقل یک متر از هم فاصله داشته باشند صورت گیرد.
• میانگین چهار اندازه گیری انجام شده قطر واقعی سیم بکسل را به دست خواهد آورد .
• برای اندازه گیری دقیق قطر معمولا از صفحات اندازه گیری کولیس استفاده می شود.

اندازه گیری طول تاب سیم بکسل نیز از جمله مراحل بازرسی از آن است.

هدف ازاین نوع اندازه گیری تشخیص هرگونه افزایش در طول سیم بکسل است که می تواند ناشی از خوردگی و خرابی مغزی یا چرخش سیم بکسل باشد.
برای کاهش خطا باید اندازه گیری برای چهار تاب انجام شده و عدد حاصل بر چهار تقسیم شود تا میانگین طول تاب به دست آید.
در سیم بکسل 8 استرند ، استرندهای هشتم ، شانزدهم ، بیست و چهارم و سی و دوم علامت گذاری می شود.
هر استرند در نظر گرفته شده را با گچ علامت گذاری کنید. این استرند با شماره صفر نامگذاری می شود. سپس به تعداد 8 استرند بعدی را بشمارید و استرند هشتم را با گچ علامت گذاری کنید. این رویه را دوبار انجام دهید.
طول اندازه گیری شده بین علائم زده شده را بر چهار تقسیم کنید تاطول تاب به دست آید.

مرحله ی دیگر بازرسی تست استحکام سیم بکسل است.

در یک سیم بکسل مرغوب تمامی استرندها به طور محکم درجای خود قرار گرفته اند. با وارد کردن یک پیچ گوشتی یا سیم شکاف به درون استرندها و کمی پیچاندن آن درصورتی که بامقاومت زیادی از جانب استرندها روبرو نشویم و پیچ گوشتی بتواند به راحتی درون استرندها بچرخد آن سیم بکسل برای آزمون های استحکام باید به آزمایشگاه منتقل شود.

ازجمله مراحل دیگر بازرسی آزمون قرقره ها و درام هایی است که سیم بکسل روی آنها قرار می گیرد.
امروزه تجهیزات تست الکترومغناطیسی برای تشخیص و ثبت عیوب موضعی سیم بکسل ازجمله وجود مفتول های شکسته از هم گسیختگی استرندها عیوب نقاط لحیم شده وجوش خورده و ازبین رفتن نواحی فلزی ناشی از خوردگی و ساییدگی در دسترس بوده و مورد استفاده قرارگیرند.
اطلاعات حاصل ازاین تجهیزات روی یک نوار مغناطیسی ثبت شده یا به صورت نموداری نشان داده می شود .

تاثیر رطوبت بر عملکرد سیم بکسل های آسانسور:

طناب‌های فولادی یا ” سیم بکسل ” آسانسوربرای عملکرد در یک محیط بسته ، حفاظت شده و خشک طراحی شده‌اند و برخورد آنها با آب چه از طریق رطوبت و یا چه از طریق میعان و یا حتی پاشیده شدن آب بر روی آن ، مشکلاتی را به وجود خواهدآورد.
به عنوان مثال رطوبت بالای موجود در چاه آسانسورموجب مرطوب شدن سیم بکسل آسانسور میگردد و یا هنگامی که یک ساختمان در مکانی دور از آسانسورهایش دچار آتش‌سوزی شود، آبی که برای خاموش نمودن آتش توسط آتش‌نشان‌ها استفاده می‌شود ، ممکن است چاهک آسانسور را پر کند و موجب افزایش رطوبت چاه آسانسور گردد.پاشیدن آب میتواند از طریق شکسته شدن لوله ها و کانالهای آب نیز اتفاق بیفتد .
طناب‌های فولادی با انواع مغزی و انواع مفتولها برای برآورده نمودن کلیه نیازها در آسانسورطراحی و ساخته می‌شوند و معمولی ترین و قدیمی ترین مدل سیم بکسل آسانسوری ، سیم بکسل بکسل هشت رشته مغز کنف میباشد که بسیار تاثیر پذیر ازاثرات آب میباشد . سیم بکسل های آسانسوری بطورکلی می توانند دارای مغز کنف طبیعی سیسال یا کنف مصنوعی و یا مغزی فولاد و یا هر دوی آنها باشد.

روغن کاری سیم بکسل:

هدف اصلی از روغن‌کاری سیم بکسل ، جان دادن به اجزای متحرک فولادی یعنی سیم های فولادی است و پشتیبانی از استرندهای فولادی میباشد به شکلی که مفتولهای فولادی به راحتی جایگزین یکدیگر شوند . این روغن همچنین اصطکاک فلز با فلز را در حین کار کم می‌کند و به جلوگیری از زنگ‌زدگی کمک می‌کند. مقدار روغن به طور معمول در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد وزن مغزی کنف محاسبه می‌شود .
یک سوء برداشت این است که هدف از مغزی کنف جذب و کشیدن روغن درمیان طناب است . درحالی ‌که کشیدن روغن به مانند فتیله یک خاصیت طبیعی مغزی کنف است ولی هدف اصلی نیست. هدف منحصر بفرد مغزی کنف، پشتیبانی از رشته‌های طناب در حین عملکرد و گرد نگه داشتن مقطع طناب فولادی تحت بارها و فشارهای وارده دراثر قرارگرفتن در شیار فلکه می‌باشد.

آب و روغن در داخل مغزی به طور متفاوتی حمل می‌شوند. روغن ، مغزی کنف و رشته‌های سیمی را احاطه می‌کند و فضاهای بین آنها را نیز پرمی‌کند ، ولی آب در حقیقت جذب خود کنف می‌شود و موجب تجزیه کنف می‌شود .ساده ترین حالت جذب آب در مناطق گرم و شرجی مانند شهرهای ساحلی اتفاق می افتد . مغزی کنف می‌تواند ذرات مایع و رطوبت موجود در محیط را جذب کند و موجب شتاب بخشیدن به عمل تجزیه مغزی شود و در عین حال زنگ‌زدگی را افزایش دهد . هنگامی که طناب‌ها نو هستند و یا وارد اولین تابستان خود می‌شوند، توصیه می‌شود با یک برنامه منظم و مناسب روغن‌کاری صورت گیرد. هدف این است که روغن کافی در روی سطح خارجی طناب‌های فولادی وجود داشته باشد تا رطوبت به سختی بتواند در مغزی نفوذ کند. روغن باید فقط برای سطحی از طناب فولادی که در معرض رطوبت و خیس شدن قرار دارد استفاده شود. ضمناً نباید بیش از حد از روغن‌کاری استفاده کردچرا که روغن‌کاری بیش از حد ، تنها موجب پاشیده شدن روغن به سقف و دیواره‌های موتورخانه میگردد و یا مشکل سرخوردگی سیم بکسل را ایجادنماید .
متاسفانه در صورت نفوذ آب به مغزی، با روغن‌کاری در محل امکان بیرون راندن آب فراهم نمی‌شود. دوباره یادآور می‌شویم، هدف این است که روغن به عنوان یک محافظ جهت کاهش نفوذ رطوبت عمل کند و موجب کم کردن اصطلاک میان سیم‌ها و رشته‌هایی که در حرکت هستند، شود.

انبار کردن سیم بکسل ها:

هیچ گاه طناب‌های فولادی آسانسور را در جائی که در معرض محیط باز قرار می‌گیرد انبار نکنید. در حقیقت طناب‌ها باید در داخل یک محیط بسته نه فقط برای جلوگیری از رطوبت بلکه برای جلوگیری از گرد و خاک و خاشاک انبار شوند. سیمان، خاک و خاک اره می‌تواند با روغن روی سیم بکسل مخلوط شده که باعث ایجاد تنش اضافی بین رشته‌های متحرک طناب شده وعمر مفید طناب را کم می‌کند. نقاط انباشته روی طناب در واقع ممکن است مخلوطی از انواع گردوغبار و روغن موجود درمحل باشد. دیده شده است که حتی یک تکه کوچک گچ و سیمان میتواند مشکلات زیادی را برای سیم بکسل و فلکه ایجادکند .
زنگ‌زدگی هنگامی اتفاق می‌افتد که مغزی کنف خراب می‌شود و دیگر قادر به نگه داشتن رشته‌های سیمی نمی‌باشد. کنف تجزیه می‌شود و رشته‌های طناب شل و وارفته می‌شوند و از داخل به سایش یکدیگر می‌پردازند. این اصطکاک موجب سایش اجزای سالم رشته‌های فولادی سیم بکسل می‌شود و از داخل رشته‌ها اکسیده می‌شوند و باعث پدید آمدن گرد قرمز یا زنگ‌زدگی می‌شود.

تاثیرات منفی رطوبت در سیم بکسل ها:

طناب‌های مرطوب باید فوراً تعویض شوند. آنها فلکه‌ها را خراب می‌کنند، باعث مشکلات سرویس‌دهی می‌شوند و می‌توانند در نهایت باعث وارد آمدن صدمه به مسافرین شوند. عملکرد سریع موجب جلوگیری از مسائلی با هزینه‌های سنگین‌تر خواهد شد.
جذب آب درهر صورتی به معنی ایجاد اشکال برای طناب فولادی و سیم بکسل می‌باشد. یادتان باشد برای به حداقل رساندن خرابی که از رطوبت به بار می‌آید و برای طولانی‌تر نمودن عمر طناب‌ها ، آنها را به موقع روغن‌کاری کنید، ( از روغن‌کاری بیش ازحد خودداری کنید ) به خصوص قبل از تابستان و در محیط‌های گرم و مرطوب. روغن‌کاری سطحی بهترین دفاع شما درمقابل نفوذ رطوبت است، چرا که وقتی روغن در داخل مغزی باشد، آب نفوذ نخواهد کرد. در نظر داشته باشید آب همیشه به دنبال راهی برای نفوذ به داخل می‌باشد. اگر یک طناب فولادی یا سیم بکسل خیس شد، هر چه زودتر آن را تعویض کنید.

 سر سیم بکسل

روش های مختلفی برای بستن انتهای سیم بکسل ها وجود دارد که متداول ترین آن ها استفاده ازسر سیم بکسل می باشد. امروزه بیشتر سر سیم بکسل ها از نوع گوه ای است .که استفاده از این نوع منجر به نصب ساده تر و تعویض آسان تر در هنگام تعمیرات می شود. قابل توجه این که همواره سمت مهره های کرپی در روی سیم بکس تحت کشش بار بوده که باید به هنگام نصب دقت لازم صورت گیرد.

 مقاوت و ایمنی سر بکسل 

هر روشی که برای بستن انتهای سیم بکسل به کار می رود باید مقاومت سر سیم بکسل دست کم معادل 80 درصد حداقل بار گسیختگی سیم بکسل باشد.

استفاده از جنس نامرغوب در سربکس ها در شکل زیر منجر به سقوط قاب وزنه گردیده است.

پاراشوت کابین عمل کرده و از سقوط آن جلوگیری به عمل آمده است: